Conflict
Als je in conflict bent kan je verschillende wegen bewandelen om eruit te komen. Een van de manieren is mediation. Mediation is het gezamenlijk oplossen van een geschil met de hulp van een neutrale conflictbemiddelaar: de mediator.
Conflicten ontstaan als de communicatie verstoord raakt. Conflicten spelen zich op allerlei niveaus af: in het persoonlijke leven, op de werkvloer, in de woonomgeving, bij de overheid, en in het maatschappelijke leven. Door conflicten raken partijen verder uit elkaar, relaties verslechteren en alle betrokkenen hebben er last van.
De regie in eigen handen
In tegenstelling tot veel andere vormen van conflictoplossing is de regie bij mediation in handen van de partijen zelf. De mediator staat niet boven de deelnemers maar tussen de deelnemers. Als je dit bijvoorbeeld vergelijkt met een uitspraak van een rechter, is het grote verschil bij mediation dat de deelnemers zelf uiteindelijk bepalen hoe hun oplossing er uit ziet. Onder leiding van de mediator bepalen ze zelf wat voor hen aanvaardbare afspraken zijn om zo het conflict achter zich te laten.
De ervaring leert dat het zélf vormgeven van de oplossing deelnemers ‘mede-eigenaar’ maakt van de oplossing en dat vergroot de kans op een duurzaam resultaat. Voor mensen in conflict die – ook in de toekomst – met elkaar verder willen of moeten is mediation een investering in de relatie. Maar ook als je niets meer met elkaar te maken zult hebben, biedt mediation je de kans om de relatie netjes te beëindigen en ruimte te maken voor een nieuw begin.
Belangrijke begrippen
De belangrijkste kenmerken van mediation zijn ‘zelfbeschikking’, ‘vrijwilligheid’ en ‘vertrouwelijkheid’.
Zelfbeschikking wil zeggen dat deelnemers zelf de oplossingen verzinnen en uiteindelijk kiezen.
De mediator biedt een veilige omgeving om via vallen en opstaan tot een voor alle deelnemers aanvaardbare beslissing te komen.
Vrijwilligheid betekent dat de deelnemers uit eigen vrije wil aan de mediation tafel komen zitten.
Er is nooit sprake van dwang of moeten. Dit betekent ook dat als een of meerdere deelnemers geen vertrouwen meer heeft in de mediation de mediation door deze deelnemer gestopt kan worden.
Vertrouwelijkheid is de basis om open en vrij met elkaar te kunnen praten. Ook als een mediation niet tot een oplossing of uitkomst leidt blijft alles wat besproken is vertrouwelijk.
De mediationovereenkomst
Om al deze zaken te waarborgen wordt aan het begin van de mediation een overeenkomst getekend, zowel door de deelnemers als de mediator. Daarin staat wat de deelnemers van elkaar en van de mediator mogen verwachten.
Rol en waarden van de mediator
De mediator begeleidt de deelnemers en structureert het proces, zodat deelnemers zich kunnen concentreren op de inhoud. De mediator neemt daarbij een neutrale en onpartijdige positie in. Dat wil zeggen: hij is er voor alle deelnemers en neemt geen stelling. Dat betekent ook dat de mediator geen ander belang heeft dan het zo goed mogelijk begeleiden van deelnemers in hun zoektocht naar een oplossing. De inhoud van de oplossing heeft voor de mediator zelf geen enkel voor of nadeel.
Wanneer mediation
Er is eigenlijk geen terrein waar mediation niet past. Mediation is breed inzetbaar, bijvoorbeeld bij een scheiding, arbeids- en samenwerkingsconflicten, gedoe tussen burger en overheid, familieruzies, zakelijke geschillen, conflicten rondom de erfenis en zelfs in het strafrecht, in de vorm van slachtoffer-dader bemiddeling. Ook in de zorg, het onderwijs, de bouw- en agrarische sector wordt steeds meer gebruik gemaakt van mediation bij conflicten.
